AutoPlus

Mr_Mar

Jako, że ostatnio znów mnie ususzył na radar pan policjant, dzisiaj opiszę wam układ, który pozwala uniknąć takich niespodzianek. Mówię oczywiście o hamulcach.
Każdy pojazd dopuszczony do ruchu musi takowy zespół posiadać. Hamulce w pojazdach dzielimy na:
- zasadnicze
- postojowe
- awaryjne
- pomocnicze.
Służą one do zmniejszenia prędkości lub całkowitego zatrzymania pojazdu. W układzie hamulcowym wyróżniamy dwa mechanizmy:
- mechanizmu uruchamiania hamulców
- mechanizmu hamowania.
Mechanizm uruchamiania mogą być hydrauliczne, w autach osobowych oraz pneumatyczne, w ciężarowych i autobusach.
W skład mechanizmu uruchamiania hamulców wchodzą takie elementy jak pedał hamulca, który jest połączony za pomocą cięgła z tłoczkiem pompy hamulcowej. Typowa pompa hamulcowa składa się z dwóch sekcji, w której znajduje się po jednym tłoczku i cylinderku, które wytwarzają ciśnienie w przewodach hamulcowych danej pary kół. Koła na ogół są połączone albo na krzyż (tj. np. lewy przód i prawy tył oraz prawy przód i lewy tył) lub parami przednie i tylne koła. Nie ma natomiast opcji aby w pary były połączone koła z lewej i prawej strony pojazd osobno. Spowodowane jest to tym, że w przypadku awarii jednej z sekcji, można bezpiecznie auto wyhamować, bez efektu ściągania na jedną ze stron. Z obu cylinderków pompy hamulcowej, które umieszczone są w jednej obudowie, wychodzą króćce, którymi ciśnienie płynu rozchodzi się za pomocą przewodów do mechanizmu hamowania.
W skład mechanizmu hamowania wchodzą rozpieracze oraz elementy cierne, które mogą być w postaci układów bębno-szczękowych lub tarczowo-klockowych. Bębno-szczękowy układ hamulcowy składa się z par szczęk, które są nieruchomo przymocowane do tarczy nośnej, także nieruchomej. Na szczękach są naklejone ( w autach osobowych) lub przynitowane na zimno (w autach ciężarowych i autobusach) okładziny cierny, które współpracują z powierzchnią cierną bębna, która stanowi jego wewnętrzną część obwodu. Szczęki w zależności od rodzaju układu muszą być przymocowane do tarczy nośnej, w sposób umożliwiający się ich obrót względem sworznia, który je mocuje. Sam bęben jest elementem ruchomym, który jest przymocowany do piasty koła i obraca się wraz z nim. Wewnątrz bębna pomiędzy szczękami znajduje się rozpieracz, który ma za zadanie dociśnięcie elementów ciernych obu elementów do siebie, co powoduje wytworzenie siły tarcia między szczęką a bębnem. Rozpieracze mogą być jednostronne, wtedy znajdują się dwa, jednej w dolnej części a drugi w górnej części tarczy nośnej. Jest to wówczas tzw. układ duplex. Mogą być również dwustronne, wtedy wystarczy tylko jeden i jest to tzw układ simplex. Szczęki dodatkowo mszą być połączone ze sobą sprężyną, która je ściągnie, aby umożliwić odhamowanie układu i swobodny obrót koła. W takim układzie musi wystąpić również możliwość regulacji luzu między szczęką a bębnem. Dawniej był to układ oparty na śrubie rzymskiej, której obrót powodował rozsunięcie lub ściągnięcie szczęk. Obecnie stosuje się samoregulatory mechaniczne.
Natomiast w układzie tarczowo-klockowym klocek jest dociskany do bocznej powierzchni tarczy hamulcowej. Tarcza jest osadzona podobnie jak bęben na piaście koła i również obraca się wraz z nim. Natomiast klocki są umieszczone w jarzmie, które posiada tłoczek, który się wysuwa, z obudowy powodując docisk klocka do tarczy. Tutaj po odhamowaniu kolcek zostaje odsunięty od tarczy wyłącznie pod wpływem jej obrotu. Tu wyróżniamy układu z zaciskiem pływającym, w którym znajduje się jeden tłoczek, który dociska tylko jeden klocek. Natomiast docisk drugiego klocka powodowany jest poprzez przesunięcie jarzma. Drugim układem jest układ z tłoczkami umieszczonymi po obu stronach tarczy. W takim układzie klocki są dociskane osobnymi tłoczkami.
W pojazdach prócz opisanych hamulców zasadniczych, muszą znajdować się również układy do hamowania na postoju oraz awaryjnego. Oba te układy ograniczają się do tzw. hamulca ręcznego, który jest układem opartym na cięgle elastycznym w postaci linki. Tutaj już nie pojawia się ciśnienie w przewodach hamulcowych (z wyjątkiem ciężarówek i autobusów). Zaciągnięcie hamulca powoduje dociśnięcie powierzchni ciernych. Najprostsze układy mechaniczne polegają na obrocie krzywki, który umieszczona jest pod cylinderkiem w bębnie.
Dawniej można było spotkać jako hamulec postojowy, również hamulec taśmowy. Jego zasada działania polegała na zaciśnieciu pasa na wale napędowym. Trzecim rodzajem układów hamulcowych są również hamulce pomocnicze, które znajdują się w pojazdach ciężarowych powyżej 6,5 tony oraz autobusach. Są to tzw. hamulce górskie. Ich konstrukcja musi uniemożliwić rozpędzania się pojazdu na zjazdach o określonym nachyleniu.
Tutaj rozwiązań jest kilka. Mogą to być układy dławiące wylot spalin z układu wydechowego. Wtedy dławione spaliny, stawiają opór tłokom w cylindrze, co powoduje, że cały układ napędowy ma większe opory. Pamiętajmy, że podczas zjazdu z góry koła jezdne napędzają silnik.
Drugim spotykanym rozwiązaniem jest tzw. zwalniacz hydrokinetyczny. Jest on umieszczony na wyjściu wału napędowego ze skrzyni biegów. Jego włączenie spowoduje wytworzenie ciśnienia, które będzie powodowało opór, jaki będzie stawiany obracającemu się wałowi. Jego budowa jest identyczna jak sprzęgła hydrokinetycznego.

[link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych]

źródła zdjęć" [link widoczny dla zalogowanych]

poorwich

Szczerze powiedziawszy to wcześniej wiedziałem tylko, że hamulce dzielą się na tarczowe, bębnowe i tzw. ręczny. A po przeczytaniu tego artykułu dowiedziałem się czegoś więcej Smile

Jak zwykle - świetna robota Mr Smile

Szymon

Noo, Marek jak zwykle świetnie napisany artykuł. Wszystko wyjaśnione w prosty sposób, aż miło się czytało. Co do samych hamulców.. dobrze, że są Wink