AutoPlus

poorwich

Sprzęgło w samochodzie składa się z trzech zasadniczych części: tarczy, zacisku i łożyska. Elementy te nie są szczególnie skomplikowane, ale bardziej, niż na to wskazuje ich wygląd zewnętrzny. Ponieważ jakakolwiek naprawa jest pracochłonna - wymaga co najmniej odkręcenie skrzyni biegów, a często wyjęcia jej z samochodu, zespół ten musi być dość odporny na zużycie. Jeżeli wymaga naprawy, winę lub współwinę za to ponosi najczęściej styl jazdy kierowcy.

Tarcza
Zadanie tarczy sprzęgła to nie tylko przenoszenie i rozłączanie napędu (we współpracy z tarczą docisku) pomiędzy silnikiem i skrzynią biegów, ale i (co nie dotyczy samochodów sportowych) amortyzowanie gwałtownych przeciążeń powstających wtedy, gdy ruszamy, a także gdy gwałtownie dodajemy lub odejmujemy gazu. Jednak amortyzowanie przeciążeń nie odbywa się tylko dzięki poślizgowi na styku warstwy ciernej i docisku. Tarcza sprzęgła nie jest sztywnym elementem. Jej zewnętrzna część - ta, do której przymocowane są okładziny cierne - ma możliwość ruchu za sprawą kilku sprężyn. Jest ona zdolna do ruchu obrotowego, o kilka stopni w przód oraz w tył względem środkowej, wewnętrznej części tarczy. Jej drugi amortyzator - drgań kątowych na osi tarczy, choć nie występuje w każdym modelu. Tę funkcję może spełniać element koła zamachowego silnika.
Amortyzacja to ważna "umiejętność" tarczy. Można się o tym przekonać prowadząc samochód ze sportowym sprzęgłem. Auto porusza się trybem "zero-jedynkowym" - szarpie tak, że trudno utrzymać się w fotelu bez zapiętych pasów.
Sprzęgło zazwyczaj zużywa się w ten sposób, że wytarciu ulegają okładziny cierne. Najczęściej dzieje się tak z powodu nieustannego ruszania lub jazdy z częściowo wciśniętym pedałem sprzęgła. Okładziny mogą też popękać lub ulec zaolejeniu - jeśli został uszkodzony uszczelniacz skrzyni biegów. Psują się też elementy amortyzujące - wtedy puszczając pedał sprzęgła odczuwamy gwałtowniejsze szarpnięcia niż normalnie. Może to być powód zwichrowania tarczy, który objawia się też utrudnionym przełączaniem biegów. Zepsuty element trzeba wymienić lub naprawić, ale to, wyłączając samochody zabytkowe, do których brak części, nie opłaca się.

Słaby docisk
Docisk jest trwałym elementem. Tym niemniej może odkształcić się, co powoduje szybkie zużycie pozostałych części. Mogą też zepsuć się sprężyny mające za zadanie dociskać tarczę docisku do tarczy sprzęgła. Dlatego jeżeli wymieniamy tarczę zupełnie zużytą z powodu dużego przebiegu, na wszelki wypadek wymieniamy też docisk.

Skąd ten hałas?
Jeżeli mamy zwyczaj podczas postoju na światłach włączać bieg i trzymać długo wciśnięty pedał sprzęgła, po niedługim czasie zauważymy, że gdy go naciskamy pojawia się charakterystyczny głuchy, coraz wyraźniejszy odgłos. To pierwszy sygnał, że wkrótce trzeba będzie wymienić łożysko sprzęgła, a oznacza to koszty zbliżone do wymiany całego zespołu.

FOTO:
- budowa/elementy sprzęgła:
[link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych]

- rodzaje sprzęgieł:
[link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych]

(C) artykuł "Ciężka praca pośrednika" z "Auto Świata" nr 6 (455), z dnia 2. lutego 2004 r.

Mr_Mar

Przepraszam Poorwich ale trochę muszę pofilozofować. Poruszyłeś problem budowy i funkcjonowania dość istotnego elementu w konsturkcji każego napędu. Naprawdę napracowałeś się ale pominołeś kilka ważnych elementów. A więc postaram się to uzupełnić.
1) Zadania sprzęgła: Sprzęgło stosowane w konstrukcji układów napędowych w samochodach ma trzy zadania
a) połączenia lub rozłączenia silniki i reszty układu napędowego
b) przeniesienie momentu obrotowego z silnika na resztę układu
c) zabezpieczenie przed uszkodzeniem silnika lub skrzyni biegów
2) Napisałeś o amortyzacji przeciążeń. Dobrze to opisałeś ale nie powiedziałeś jak się nazywa ten element. A więc jest to tzw tłumik drgań skrętnych pierwszego i drugiego stopnia. Na obwodzie tarczy nośnej tarczy sprzęgłowej znajdują się dwie pary sprężyn śrubowych, każda para stanowi dwie sprężynki, które znajdują się poprzeciwnych stronach. W zależności od ilości tych par mogą być tłumiki pierwszego, drugiego i ntego stopnia. Dodatkowo jak napisałeś sprawiają, że sprzęgło również łatwiej włączyć.
Może coś jeszcze o docisku sprzęgła:
Sam docisk tzw słoneczko stanowi jednocześnie obudowę sprzęgła. Posiada ona pakiet sprężyn płaskich tależowych i dźwgni, które sterują tarczą dociskową. Wciśnięcie dźwignie sprzęgła znajdującej się w kabinie powoduje, że za pomocą łożyska oporowego uginamy sprężynę tależową, która za pomocą dźwigni umieszonych w obudowie powoduje ruch tarczy dociskowej.

Emil90

Bardzo ciekawy temat, sporo rzeczy można się dowiedzieć na temat sprzęgła.

Przemek

Dobry temat Smile

w sumie to nic nie wiedziałem o sprzęgle jak sie teraz okazuje Smile

dzięki

Szymon

Mr_Mar

Pomyślałem sobie, że przy okazji tego tematu, można by go rozwinąć. Narazie opisane jest sprzęgło jednotarczowe cierne. Można by dodatać sprzęgła hydrokinetyczne i wiskotyczne. Co wy na ten temat myślicie?

poorwich

Ja jestem za Smile

Mr_Mar

Mamy opisane sprzęgło cierne jednotarczowe, które znajduje zastosowanie w najczęściej stosowanych mechanicznych skrzyniach biegów z ręcznym sterowaniem. Jednak istnieje wiele rodzajów sprzęgieł stosowanych w pojazdach samochodowych. W napędach tychże wehikułów istnieją w zasadzie trzy rodzaje sprzęgieł i są to właśnie cierne jedno- i wielotarczowe, hydrokinetyczne oraz wiskotyczne lub jak kto woli lepkościowe.
Sprzęgła hydrokinetyczne znajdują zastosowanie w napędach pojazdów z automatycznymi skrzyniami biegów lub półautomatycznymi. W przeciwieństwie do sprzęgła ciernego nie występuje tutaj zjawisko tarcia między powierzchniami roboczymi. Praca sprzęgła polega na przepływie cieczy w obudowie tego sprzęgła. Oczywiście ciecz ta nie może pływać sobie swobodnie jak jej się podoba. Dlatego w konstrukcji tego typu sprzęgieł pojawiają się trzy zasadnicze elementy, które zamknięte są w szczelnej obudowie. Są nimi pompa połączona z wałek korbowym silnika, kierownica oraz turbina połączona z wałkiem skrzyni biegów. Pompa i turbina na swoim obwodzie mają specjalnie ukształtowane łopatki. Pompa obracając się wraz z wałem korbowym silnika za pomocą łopatek wprawia w ruch czynnik roboczy jakim jest olej. Nie ruchoma kierownica natomiast odpowiednio skierowuje przepływ tego oleju na łopatki turbiny. Turbina pod wypływem uderzenie cząstek oleju o powierzchnię swoich łopatek zostaje wprawiona w ruch i następuje w ten sposób przekazanie momentu obrotowego z wału korbowego na pozostałe elementu układu napędowego. Sprzęgła tego typu prócz zastosowania w pojazdach wyposażonych w automatyczne skrzynie biegów znajdują się również, w ciężkich pojazdach ciężarowych, gdzie występują zwykłe sprzęgła cierne wielotarczowe. Jednak w ciężarówkach powyżej 6,5 tony sprzęgła hydrokinetyczne znajdują się za skrzynią biegów i pełnią rolę … hamulca pomocniczego, który nazwany jest tzw. zwalniaczem hydrokinetycznym.

[link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych]

W konstrukcjach pojazdów możemy znaleźć jeszcze jedno sprzęgło, które jest stosowane niezależnie od pozostałych dwóch rodzajów sprzęgieł. Jest również nie istotne czy mamy pojazd ze skrzynią manualną czy automatyczną. Znajdziemy jest w pojazdach z napędem na cztery koła. Pełni ono wówczas rolę tzw. międzyosiowego mechanizmu różnicowego. Mowa tu o sprzęgle wiskotycznym. Zasada jego działania opiera się na zmianie lepkości oleju wiskotycznego. Wykorzystano tutaj jego właściwość, która polega na tym, że podczas wzrostu temperatury tego oleju zwiększa on swą lepkość, a jak zapewne wam wiadomo większa lepkość oznacza większy opór. Budowa tego sprzęgła nie jest specjalnie skomplikowana. W szczelnej obudowie znajduje się pakiet płytek, z kalibrowanymi otworkami, przez które może przepływać olej. Dwie zewnętrzne płytki są połączone z wałkiem napędowym połączonym ze skrzynią biegów i wałkiem napędzanym idącym do przekładni głównych poszczególnych osi. Gdy koła jednej osi zaczną się swobodnie obracać tzn wystąpi zjawisko buksowania, jedna z płytek będzie się obracać szybciej, co spowoduje wzrost temperatury oleju wewnątrz mechanizmu. Zwiększenie lepkości będzie powodowało zwykłe sklejanie się ze sobą pozostałych płytek i w ten sposób nastąpi przekazania momentu na oś, która ma lepszą przyczepność. Tego typu sprzęgło można znaleźć w typowych autach osobowych z napędem na obie osie takich jak Fiat Panda, VW Golf, Mercedes itp. W autach terenowych zamiast tego typu sprzęgła, które działa samoczynnie stosujemy zwykle dwubiegową przekładnię zębatą, o której pisałem w dziale poświęconym skrzyni biegów.

[link widoczny dla zalogowanych]

tomxx92

Mam pytnie dotyczące sprzęgła tarczowego. Czy tarcza sprzęgła jest ruchoma tzn. czy w momencie puszczenia pedału sprzęgła tarcza dociskowa naciska na tarczę sprzęgła a tarcza sprzęgła do koła zamachowego.

Mr_Mar

Tarcza sprzęgła jest osadzona na wielowypuście wałka sprzęgłowego skrzynie biegów. Znajduje się ona między tarczą docisku a powierzchnią cierną koła zamochowego. Zwolnienie pedału sprzęgła powoduje, że tarcza dociskowa dociska tarczę sprzęgła do koła zamachowego. Takie dociśnięcie powoduje, że tarcza sprzęgłowa jest nieruchoma względem docisku i koła zamachowego obracając się z ich prędkością obrotową. Podczas wyłączenie sprzęgła tarcza może się luźno obracać, pod warunkiem, że nie ma żadnego biegu włączonego. Oczywiście w czasie pracy silnika i wciśnięciu sprzęgła tarcza ta będzie się obracała siłą bezwładności.

tajger · Wysłany: Nie 17:04, 14 Mar 2010 Temat postu:

http://www.youtube.com/watch?v=hJtJUVyEyYY
taka ciekawostka.